گزارشی از زندگی آغازین هشتاد هزار ساله در غار «قمری» خرمآباد لرستان

خبرنگار: شهین احمدی
عکاس : فاطمه جواهریان
به گزارش اختصاصی پایگاه خبری شاهنامه نیوز
در غار «قمری» خرمآباد لرستان آثاری از سکونت ۸۰ هزار سال پیش بهدستآمده، جایی که زمانی محل زندگی انسانهای «نئاندرتال» بوده است. غار «قمری» در بخش غربی دره خرمآباد و دامنه رشتهکوه «سفیدکوه» قرار دارد، مسیر دسترسی به این غار ۴۷۵ متر و در یک شیب تند، صخرهای و سنگلاخی است. بخشی از این مسیر به شکل دست کند یا صخره کند و بخش دیگری با ایجاد پلههای به شکل خشکهچین سنگی اجرا شده است.
کاوش در غار «قمری» برای رفع ابهامهای ثبت جهانی دره خرمآباد
یکی از کاوشهایی که چندین سال در شهر خرمآباد مسکوت باقیمانده بود، کاوش در این غار تاریخی بود. در راستای برخی از ابهامهای یونسکو درباره ثبت جهانی دره خرمآباد و قلعه تاریخی «فلک الافلاک» اقدام به کاوش لایههای زیرین غار «قمری» شده است.
کشف آثار سکونتی دوره پارینهسنگی در غار «قمری»
پیشینه زندگی در غارهای ایران به ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار سال پیش برمیگردد؛ ۱۲ هزار سال پیش که عصر پارینهسنگی و یخبندان تمام میشود. در غارهای گوناگون ایران آثار سکونت اولیه وجود داشته است. در این دوره گونههای مختلفی از انسان از غارها استفاده کردهاند که غار «قمری» آثار سکونتی از دوره پارینهسنگی میانه دارد، یکی از مهمترین نقاطی که در ایران از این نظر داریم لرستان و به ویژه دره خرمآباد است. آثار سکونتی انسانها دستکم از پنج غار در این استان وجود دارد که پیشتر کاوش شدهاند و غار «قمری» یکی از آنها است؛ غار «قمری»، یک غار دستکند نیست بلکه یک غار طبیعی است، محیط این غار سنگ آهکی است.
کشف آثاری از سکونت انسانهای «نئاندرتال» در غار «قمری»
پیشینه طبیعی این غار به میلیونها سال پیش برمیگردد؛ هنوز از درزهایی که در غار هست، آب وارد غار میشود، آب وقتی که از این درزها بیرون میآید، یک سری کربنات کلسیم را که از سنگها گرفته با خود وارد غار میکند و روی دیواره غار یک سری «روانه سنگها» وجود دارد که در دالان دوم غار خیلی خوب حفظ شدهاند و میتوان گفت یکی از جاذبههای طبیعی غارهای دره خرمآباد، بخش دوم این غار است.
دالان نخست غار «قمری» بیشتر از نظر باستانشناسی مهم است، چون بر پایه کاوشهای انجام شده در دوره پارینهسنگی میانه محل سکونت انسانهای «نئاندرتال» بوده است؛ انسانهای «نئاندرتال» طبق سالیابیهایی که در ایران انجام شده، دستکم بیش از صدهزار سال پیش در ایران زندگی میکردهاند، آثار سکونت آنها نخستینبار در منطقه کرمانشاه در بیستون کاوش شده و در خرمآباد هفت غار و پناهگاه وجود دارد که کاوش باستانشناسی شدهاند و اطلاعاتی که از این سکونتگاههای اولیه انسانها دارد، بخش مهمی از آنها از کاوشهایی است که در لرستان بهدستآمده است.