با حضور شخصیت‌های علمی و فرهنگی ایرانی، کردی و عراقی؛ رونمایی از دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» نشر ثالث به میزبانی اربیل اقلیم کردستان
خبرنگار و عکاس: منصور جهانی
به گزارش اختصاصی پایگاه خبری شاهنامه
با حضور مسعود بارزانی، نیچیروان بارزانی، مسرور بارزانی و گروهی از نویسندگان و استادان دانشگاه‌های ایران و اقلیم کردستان، دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» با نگارش و پژوهش «بهرام ولدبیگی» روزنامه‌نگار و پژوهشگر تاریخ معاصر به کوشش انستیتو فرهنگی کردستان در تهران و از سوی نشر «ثالث» به میزبانی تالار شهید «سعد عبداله» در شهر اربیل اقلیم کردستان رونمایی شد.
با حضور «مسعود بارزانی»، «نیچیروان بارزانی» رییس اقلیم کردستان، «مسرور بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان، دکتر «ریواز فایق» رییس پارلمان کردستان و وزیران کابینه این اقلیم، «حمه حاجی محمود» از شخصیت‌های سیاسی کُرد، دکتر «کامران یونس» رییس دانشگاه صلاح‌الدین اربیل، استادان دانشگاه‌های ایران، عراق و اقلیم کردستان، دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» با نگارش و پژوهش «بهرام ولدبیگی» روزنامه‌نگار و پژوهشگر تاریخ معاصر به کوشش انستیتو فرهنگی کردستان در تهران و از سوی نشر «ثالث» به میزبانی تالار شهید «سعد عبدالله» در شهر اربیل، پایتخت اقلیم کردستان عراق رونمایی شد.
در این آیین، گروهی از شخصیت‌های علمی و فرهنگی، استادان دانشگاه، نویسندگان و اندیشمندان ایرانی از جمله:
محمدعلی جعفریه مدیر نشر «ثالث»، دکتر صادق زیباکلام، دکتر جلال جلالی‌زاده، هاشم سلیمی، ماجد روحانی، دکتر هادی مرادی، نعمت زحمتکش، عطا قادری، دکتر کامبیز کریمی، دکتر هاشم هدایتی، کیوان مهرگان، دکتر اردشیر پشنگ، پیمان کاکابرائی، محمود محمودی، فائزه ولدبیگی، انور روشن، سید فتاح مصطفایی، دکتر محمد یعقوبی، صابر مرادی، دکتر احمد نعمتی، فرهاد امین‌پور، دکتر کامبیز ابراهیم‌زاده، دکتر مهری پاکزاد، دکتر جلیل آهنگرنژاد، آمین پاکزاد، صادق سامرئی، کامران محمد رحیمی و دکتر رستم منتی حضور داشتند.
«جنبش بارزان» شایسته است که دهها فیلم مستند درباره آن ساخته شود
«بختیار شاخی» سرپرست پروژه دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» گفت: در این آیین، گرد هم آمده‌ایم که درباره یکی از رویدادهای بزرگ جنبش آزادیخواهی کردستان سخن بگوییم، نبرد زنده‌یاد بارزانی و یاورانش که در چندین جنگ نابرابر بر ضد لشکر سه کشور قدرتمند آن زمان تا عبورشان از رودخانه آراس (ارس)، داستانی است و به حق شایسته آن است که دهها فیلم مستند درباره آنها ساخته شود و دهها کتاب پژوهشی و تاریخی درباره آنها به نگارش در آید. دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» چاپ و نشر یافته است و امروز رونمایی می‌شود؛
شیخ «عبدالسلام بارزان» در اسناد ایران و عثمانی به زبان‌های کُردی و فارسی، شیخ «احمد بارزان» در اسناد ایران به زبان‌های کُردی و فارسی، ملا «مصطفی بارزانی» در اسناد ملی ایران به زبان فارسی و همچنین ملا «مصطفی بارزانی» له روانگه‌ی روژنامه‌کانی ئیران‌دا به زبان کُردی.
به امید خدا در آینده در این طرح فرهنگی، کتاب‌های ارزشمند دیگری به علاقه‌مندان کتاب و کتاب‌خوانی و پژوهشگران دانشگاهی پیشکش می‌شود.
«جنبش بارزان» خیزشی منطقه‌ای و مقطعی نبوده است
«بختیار شاخی» در ادامه گفت: نخستین نگاه به این کتاب‌ها این را ثابت می‌کند که «جنبش بارزان» خیزشی منطقه‌ای و مقطعی نبوده است بلکه زنجیره‌ای متصل و هدفدار بودند که افق آزادیخواهی و مقابله با هر گونه ستم و بیداد آنها را به هم گره زده بود. اسناد این کتاب‌ها که در بایگانی عثمانی و ایران آن زمان به دستمان رسیده است؛ نقش غیرقابل انکار و مهم این سه شخصیت، خیزش و تأثیرشان بر منطقه خاورمیانه تا پایتخت کشورداری آن مقطع را به‌خوبی نشان می‌دهد. به همین روی به پناهگاه، شناسنامه و ریشه قدرتمند همه جنبش آزادیخواهی ملتمان تبدیل شدند.
راه‌اندازی مرکز اسناد ملی کردستان
«بختیار شاخی» روزنامه‌نگار کُرد اظهار داشت: البته در ادامه با این پروژه و به‌دست آوردن اسناد تاریخی در عراق و دیگر کشورهای جهان تأثیرگذار بر خاورمیانه، بهتر می‌توانیم نقش بزرگ و مؤثر جنبش بارزان در همه زمینه‌ها را ثبت کنیم و آنها را به نسل جدید و آیندگان انتقال دهیم. بدون شک، این روند در حالی سریع‌تر و موفق‌تر خواهد بود که بیشتر از این‌ها سیتماتیک شود؛ به همین روی، پیشنهاد می‌کنم که مرکز اسناد ملی کردستان تأسیس شود و افراد کارشناس و متخصص در آنجا مشغول به کار شوند. همچنین تحقیق و پژوهش دانشجویان کارشناسی ارشد و پایان نامه دانشجویان دوره دکتری در رشته‌های تاریخ، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل به مسیری هدایت شود که به دنبال اسنادی بروند که درباره تاریخ ملتمان در هر کجای جهان باشد.
وی افزود: در آن زمانی که بهرام ولدبیگی، پیشنهاد این طرح را به آقای «مسعود بارزانی» ارایه کردند، ایشان گفتند که این کار، خود یک انقلاب فرهنگی است. افتخار می‌کنیم که در حضور ایشان، موفقیت مقطع نخست آن را اعلام می‌کنیم و سپاس ویژه خود را تقدیم‌شان می‌نماییم که به گونه پیوسته، پیگیر روند رو به رشد این طرح بودند و اگر همکاری‌های ایشان نبود؛ این طرح، هرگز موفق نمی‌شد و به این مرحله نمی‌رسید.
سرپرست طرح دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» در پایان سخنان‌اش تأکید کرد: امروز ضروری است که یاد شخصیتی را ارج بنهیم که خیلی دلسوزانه پیگیر طرح تاریخی «جنبش بارزان» بود و وقت زیادی را برای خواندن و پیگیری اسناد اختصاص داد و مشتاق دیدن کتاب‌ها بود، شوربختانه امروز در میان ما نیست ولی در قلب‌مان است و در صفحه به صفحه کتاب‌ها حضورشان را احساس می‌کنیم. روح زنده‌یاد کاک «دلوفان ادریس بارزانی» شاد باد.
از آقای «بهرام ولدبیگی» و گروه همکارشان در انستیتوی فرهنگی کردستان در تهران سپاسگزاری می‌کنم که تلاش‌های فراوانی را پذیرفتند و هزاران اسناد تاریخی را ارزیابی کردند و مورد بررسی دقیق و کارشناسی قرار دادند تا دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» از آن تهیه شود.
پیشکش دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» به دفاع و مبارزه‌های مردم کُرد
«بهرام ولدبیگی» پژوهشگر دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» گفت: خیلی خوشحالم و خود را خوشبخت می‌دانم که با ارایه دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» با کمال احترام، تقدیر و تشکر خود را به تاریخ کردستان و همچنین مرکز طولانی‌ترین دوره دفاع و مبارزه‌های مردم کُرد و نیز منطقه بارزان تقدیم کنم. امروز در پرتو دانش و پژوهش ۱۷۰۰ سند رسمی از بایگانی اسناد عثمانی در مرکز اسناد استانبول، مرکز اسناد دیپلماسی وزارت امور خارجه ایران، مرکز اسناد ملی ایران و همچنین اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران، را در قالب ۶ جلد کتاب در مجموع ۵۲۹۲ صفحه درباره سه نماد جنبش‌های کردستان، شامل: شیخ «عبدالسلام بارزان»، شیخ «احمد بارزان» و ملا «مصطفی بارزانی» به علاقمندان کتاب و کتاب‌خوانی در ایران و اقلیم کردستان عراق تقدیم کردیم.
برنامه استراتژیک «نیچیروان بارزانی» برای تاریخ‌نگاری آکادمیک
«بهرام ولدبیگی» گفت: در طول ۳۰ سال گذشته در دیدارهای اختصاصی و عمومی که در خدمت «مسعود بارزانی» د‌اشته‌ایم، دلسوزانه پیگیر توسعه زبان کُردی بوده‌اند و ثبت اسناد تاریخی را نیز وظیفه مهم و ارزشمند برای ما قلمداد کرده‌اند. در سال ۲۰۰۹ «نیچیروان بارزانی» برنامه‌ای راهبردی و استراتژیک برای تاریخ‌نگاری مدرن و آکادمیک بر روی تاریخ کردستان به ما ارائه کردند. از آن روز با همکاری تعدادی از تاریخ نگاران کردستان ایران، خدا را شکر به مقطع جدیدی از تاریخ‌نگاری کردستان نزدیک می‌شویم.
این روزنامه‌نگار باتجربه و پژوهشگر تاریخ معاصر گفت: در طول این سال‌ها به صورت مداوم، از پشتیبانی و راهنمایی‌های «مسعود بارزانی» بهره گرفته‌ایم و طرح «جنبش بارزان» را به نام انقلاب فرهنگی توصیف کرده است. امروز خوشبختانه در حضور ایشان اعلام می‌کنیم که انستیتوی کردستان در تهران تا این لحظه، توانسته است هزاران سند تاریخی در ایران، ترکیه، کشورهای عربی، اروپایی و آمریکا را جمع‌آوری کند که می‌توان آنها را ثروت و سامان بزرگ ملی قلمداد کرد.
کتاب «بر تارک طوفان» ملا «مصطفی بارزانی» به روایت مطبوعات ایران
«بهرام ولدبیگی» افزود: نخستین جلد از دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان»، کتاب «بر تارک طوفان» ملا «مصطفی بارزانی» به روایت مطبوعات ایران بود که در ۸۶۶ صفحه در سال ۲۰۱۵ با حضور شخصیت‌های علمی، سیاسی و فرهنگی کردستان و ایران و همچنین روزنامه‌نگاران رونمایی شد و در سال ۲۰۱۷ نامزد کتاب سال ایران بود و در سال ۲۰۱۸ در شهر سنندج به عنوان «کتاب سال کردستان» انتخاب شد. بیشتر اسناد تاریخی درباره کُرد و کردستان در مرکزها اسناد و کتابخانه‌های خارجی نگهداری می‌شوند؛ بیشتر از هر زمان دیگری در حال حاضر به یک رنسانس همه جانبه تاریخی نیاز داریم تا همه اسناد درباره مردم کُرد را گردآوری و در مرکز بایگانی اسناد کردستان آنها را نگهداری کنیم تا به‌صورت علمی درباره آنها تحقیق و پژوهش تاریخی صورت گیرد.
تعیین نقشه راه استراتژیک و جدید برای ثبت و ضبط تاریخ مردم کُرد
مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در تهران در ادامه سخنان‌اش اظهار داشت: در طول این سال‌ها جناب آقای «مسعود بارزانی» به راه‌اندازی بایگانی ملی اهمیت ویژه‌ای داده‌اند و حضورشان در آیین امروز، پرمعنا است و پیگیری و دلسوزی‌شان را به تاریخ کردستان نشان می‌دهد. به همین دلیل، این دوره ۶ جلدی در حضور ایشان که یادگار جنبش بارزان هستند رونمایی می‌شوند. امیدوارم با راه‌اندازی مرکز اسناد تاریخی در اقلیم کردستان، نقشه راه استراتژیک و جدیدی برای ثبت و ضبط تاریخ مردم کُرد تعیین گردد تا از هر گونه جعل، تعدیل و فراموشی جلوگیری شود.
ارتقای جایگاه تاریخ کردستان هم‌سطح با تاریخ‌نگاری در ایران
وی افزود: ضروری است که در اینجا بیان کنم چاپ و نشر تعدادی از کتاب‌های دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» در ایران و بخشی از آنها به زبان فارسی به این دلیل است که جایگاه تاریخ کردستان را به سطح تاریخ‌نگاری در ایران انتقال دهیم تا در دانشگاه‌ها و مرکزهای تحقیقاتی در مورد آنها تحقیق شود. به امید خدا در آینده نزدیک هم این مجموعه نفیس، ماندگار و تاریخی در آیینی شایسته با حضور شما عزیزان و تعدادی از اندیشمندان، متفکران و شخصیت‌های ایرانی در تهران رونمایی می‌شوند.
تدوین تاریخ معاصر کردستان ایران
«بهرام ولدبیگی» نویسنده در بخش دیگری از سخنان‌اش گفت: خوشبختانه به اطلاع شما می‌رسانم که در سایه این پروژه ارزشمند، در حوزه ژانر ثبت، ضبط و تاریخ نگاری؛ در انستیتوی فرهنگی کردستان در تهران، پروژه تدوین تاریخ معاصر کردستان را در ۷ جلد شروع کرده‌ایم. که جلد نخست آن تحت عنوان «کتاب سال کردستان ۱۹۷۹ / ۱۳۵۷» در آینده نزدیک نشر خواهد یافت و در شهر سنندج رونمایی خواهد شد. درباره جنبش سال ۱۹۹۱ کُردهای عراق بر ضد رژیم بعث، نیز کتاب «کردستان و شکفتن بلوط در آتش» (کوردستان و گه‌شانه‌وه‌ی به‌روو له ئاگردا) که اثری هنری و فوتوژورنالیستی است و در زمان کوچ ناخواسته، اجباری و دسته‌جمعی کُردهای عراق به ایران با دوربینم عکس‌ها را ثبت کرده‌ام، در شهر سلیمانیه آن را رونمایی می‌کنیم.
نشر و رونمایی کتاب‌ها در شهر دیاربکر ترکیه با لهجه کُردی کرمانجی
«بهرام ولدبیگی» گفت: همچنین کتاب شیخ «عبدالسلام بارزان» در اسناد ایران و عثمانی و کتاب «بر تارک طوفان» ملا «مصطفی بارزانی» به روایت مطبوعات ایران به زبان کُردی و با لهجه کُرمانجی شمالی ترجمه کرده‌ایم که سال آینده در شهر دیاربکر در کشور ترکیه رونمایی می‌شوند. برای سی و پنجمین سالگرد بمباران شیمایی حلبچه شهید هم کتاب «طوفان مرگ» (گرده‌لولی مه‌رگ) که نزدیک به دو هزار صفحه از روزنامه‌ها و اسناد منتشر نشده را شامل می‌شود به شهیدان سربلند حلبچه تقدیم می‌کنیم. حضار ارجمند، اخلاق و وفا به ما می‌گوید که امروز باید از زنده‌یاد «دلوفان ادریس بارزانی» عزیز یاد کنم که در همان ابتدای پروژه، دلسوزانه همکارمان بود ولی شوربختانه سرنوشت، ایشان را از ما جدا کرد و به نزد پروردگار خود رفت. بدون شک، جایشان در دلمان و نامشان در میان این مجموعه، برای همیشه جاودانه خواهد ماند.
هفتاد و پنجمین سالگرد عبور ژنران بارزانی و همرزمانش از رودخانه ارس
«بهرام ولدبیگی» مدیر انستیتوی فرهنگی کردستان در تهران در پایان سخنانش تأکید کرد: امروز ۷۵ سال از حماسه عبور از رودخانه ارس می‌گذرد، این کتاب‌ها از دیار آبیدر، بیستون و شاهو به روح و جان ۵۰۴ عقاب بارزان هدیه می‌کنم که به فرماندهی زنده‌یاد ژنران بارزانی سپاه سه کشور را در هم شکستند و قهرمانانه از روی ارس پرواز کردند و محمدرضا پهلوی شاه ایران را از شهر ماکو با دست خالی به تهران فرستادند. بدون شک، هر ملتی باید تاریخ خود را با دقت و تیزبینی مطالعه کند. اگر بدین‌گونه به تاریخ نمی‌نگریستیم بعد از ۱۱۵ سال از نامه تاریخی شیخ «عبدالسلام بارزان» به «باب عالی» در استانبول درباره به رسمیت یافتن زبان کُردی، آیا نمی‌باید تاکنون حداقل در دو بخش کردستان عثمانی و بخش قاجار، این زبان به زبان رسمی در می‌آمد!؟
طرحی آکادمیک و مدرن درباره سه سنبل جنبش آزادیخواهی کردستان
در ادامه این آیین، «مسعود بارزانی» گفت: میهمانان عزیز و حضار محترم خوش آمدید از حضورتان خوشحال شدیم و از همه شما برای حضور در این مراسم تشکر می‌کنیم. از دانشگاه صلاح‌الدین اربیل برای برگزاری این مراسم قدردانی می‌کنم، همچنین از «بهرام ولدبیگی» و انستیتوی فرهنگی کردستان در تهران، برای تحقیق، پژوهش و چاپ کتاب‌ها سپاسگزاری می‌کنم. این برای نخستین بار است که طرحی آکادمیک و مدرن درباره تلاش‌ها و مبارزه‌های سه نماد روند جنبش آزادیخواهی کردستان: شیخ «عبدالسلام بارزان»، شیخ «احمد بارزان» و ملا «مصطفی بارزانی» در کنار هم و با پشتوانه هزاران سند تاریخی ایرانی و عثمانی به سرانجام می‌رسد.
وی همچنین گفت: طرح «جنبش بارزان»، کار بزرگ و ماندگاری است و این آیین در روز عبور بارزانی و همراهانش از رودخانه ارس برگزار می‌شود؛ جای قدردانی بی‌پایان است برای همه کسانی که در این راه مهم و مقدس گامی برداشته‌اند. شوربختانه تاریخ ملت کُرد همیشه توسط دشمنان‌اش جعل، جرح و تعدیل شده است و خواسته‌اند که مبارزه‌های و جنبش مردم کردستان را به صورت دیگری نشان دهند ولی همه این اسناد، ثابت می‌کنند که مبارزه ملتمان در گروی حق روای ملتمان بوده است. امیدوارم متفکران، دانشمندان و پژوهشگران کُرد از این به بعد تلاش کنند و خودشان به دنبال این اسناد بگردند و به همت خودشان، تاریخ ملت خود را به رشته تحریر در آورند.
اندیشه جنبش بارزان بر پایه خداپرستی و انسان‌دوستی راه‌اندازی شده است
«مسعود بارزانی» این شخصیت برجسته سیاسی اقلیم کردستان در ادامه سخنان‌اش گفت: اندیشه جنبش بارزان، راهی مقدس است که متأسفانه ما تاکنون نتوانسته‌ایم آن‌طور که شایسته آن است به دیگران معرفی کنیم. این راه از سوی شیخ «عبدالسلام بارزان» شهید و برادرش شیخ «احمد بارزان» بر پایه خداپرستی و انسان‌دوستی راه‌اندازی شده است. بزرگان‌مان راهی را برای ما تعیین کردند که تا زنده هستیم به آن افتخار می‌کنیم که مهم‌ترین آنها عبارتند از؛ دین و اخلاق، دین و سرزمین را نمی‌توان از هم جدا کرد، در انسانیت همه ما برادر همدیگر هستیم، مبارزه با ستمکاران واجب است، حفظ محیط زیست، عدالت اجتماعی، همزیستی مسالمت‌آمیز آیینی و همچنین گسترش و توسعه مرزهای مبارزه از عشیره به سمت ملی. در حقیقت بسیار به خود می‌بالم که شاگرد کوچکی از این مکتب بزرگ هستم.
شیخ «عبدالسلام بارزان» خیلی پیشروتر از زمان خود بود
وی همچنین گفت: شیخ «عبدالسلام بارزان» خیلی پیشروتر از زمان خود بود، هم در زمینه اصلاحاتی که انجام داد و هم نظرات و دیدگاه‌هایی که در حوزه‌های ملی و آیینی داشت. متأسفانه به دلیل خیانتی که به ایشان شد توسط دولت عثمانی در سال ۱۹۱۵ در موصل به اعدام محکوم و شهید شد. در ادامه، برادرش شیخ «احمد بارزان» جانشین ایشان شد و نگذاشت که خلأ عدم حضور برادرش در کردستان احساس شود و هر آنچه که از دستش بر می‌آمد انجام داد. بهترین رابطه را با رهبران کُرد از جمله؛ شیخ «سعید پیران»، شیخ «محمود حفید» و دیگر رهبران کُرد داشت.
شیخ «احمد بارزانی» در این دنیا زاهدی بود که هیچ‌وقت به پول دست نزد
بارزانی در ادامه افزود: شیخ «احمد بارزانی» در این دنیا زاهدی بود و کسانی که به محضر و خدمتش رسیده بودند می‌دانستند که چقدر انسان بزرگی بود. حتی تا زمانی هم که فوت شد به پول دست نزد. ۱۲ سال با دست و پای بسته در بصره و بغداد در زندان بود، هر چقدر «نوری سعید» و بریتانیایی‌ها از او درخواست کردند که نامه‌ای بنویسد و درخواست عفو و بخشش کند؛ فرمودند که من از خدا درخواست عفو می‌کنم، هیچ کاری نکردم که از شما درخواست بخشش کنم. با همین وضعیت در زندان ماند تا این‌که بعد از انقلاب ۱۴ تموز ۱۹۵۸ از زندان بیرون آمد. در آن رمان، من سنم کم بود، یادم می‌آید که به استقبال‌اش رفتیم. ملا «مصطفی بارزانی» پیشمرگه این راه و طریقت است و شاگرد این دو شخصیت برجسته است. ایشان هم همه زندگی خود را در وقف خدمت به ملتش اختصاص داد و در حقیقت، همین مسیر را ادامه داد. از رودخانه ارس عبور کردند و ۵۳ روز در راه بودند، چندین بار مجبور شدند که بجنگند. در واقع، این حرگت ماندگار و تاریخی قهرمانی بی‌نظیری برای خود و همراهانش است و تنها ۶ نفر از این شخصیت‌ها در قید حیات هستند که کاک «کاظم شانه‌ده‌ری» به نمایندگی از همرزمانش و کاک «مقداد بارزانی» از افراد نزدیک و مورد اعتماد شیخ «احمد بارزانی» نیز در اینجا حضور دارند. همچنین کاک «محسن دزه‌یی» نزدیکترین فرد به ملا «مصطفی بارزانی» در این جلسه شرف حضور دارند و ما را واقعاً سرافراز کردند.
مسعود بارزانی شعر حافظ درباره رودخانه ارس را قرائت کرد
فرزند ارشد ملا «مصطفی بارزانی» در ادامه، شعری از حضرت حافظ را قرائت کرد و گفت: شاعر بزرگ کُرد استاد «پیره‌میرد« به خوبی عبور بارزانی‌ها از رودخانه ارس را توصیف کرده است ولی نمی‌دانم شاعر ایرانی حافظ شیرازی چه ارتباطی با رودخانه ارس داشته‌اند که می‌گویند: ای صبا گر بگذری بر ساحل رود ارس / بوسه زن بر آن وادی و مشکین کن نفس.
منطقه بارزان ۱۶ بار توسط سپاه رژیم بعث، ویران و به آتش کشیده شد
«مسعود بارزانی» گفت: روستای بارزان در سال ۱۸۹۲ از سوی سپاه عثمانی به آتش کشیده شد و تا سقوط رژیم بعث، بارزان و همچنین منطقه بارزان ۱۶ بار از سوی سپاه این دولت‌های دشمن و چه توسط افراد مزدور و خیانتکار ویران شده و به آتش کشیده شده است و هر بار از بار پیشین آبادتر شده است. این دفاع قهرمانانه با اسلحه نبود؛ چون اسلحه‌های آن زمان قدیمی و بدون امکانات بود. ولی اسلحه‌های خیلی قوی، باور و عقیده مردم بود و با آن، این جنگ‌ها را انجام می‌دادند و از خود دفاع می‌کردند. در سال ۱۹۳۱ به ناحق، دو لشکر عراقی و بریتانیایی به بارزان حمله کردند و خواستند که جناب شیخ «احمد بارزانی» خود را تسلیم کند. شیخ پیشنهاد آنها را رد کرد و جنگ شروع شد و در ادامه هر دو لشکر شکست خوردند. بعد از آن نیروهای هوایی بریتانیا روستاهای منطقه بارزان و با تمرکز بیشتر، روستای بارزان را بمباران کردند و متأسفانه افراد بی‌گناه زیادی به شهادت رسیدند.
ما به تاریخ پر از سربلندی خود افتخار می‌کنیم
این سیاستمدار با تجربه در ادامه سخنانش افزود: ما به تاریخ پر از سربلندی خود افتخار می‌کنیم و به خود می‌بالیم و هیچ‌وقت اجازه ندادیم که مبارزه به حق و روای ما و همچنین ناملایم‌های ما با رژیم‌های مختلف بر روی روابط بین ملت‌ها تأثیر داشته باشد. به نظرم این خیلی مهم و مقدس است و باید در مورد آن حرف‌های زیادی گفته شود. اسناد این مجموعه کتاب از گفته‌های مسئولان دولت‌های منطقه، ارایه شده است و ثابت می‌کند که تلاش‌ها و مبارزه‌های واقعی مردم کُرد و جنبش بارزان، تلاش، دفاع و مبارزه با ظلم و ستم، توسعه عدالت، حفظ امنیت و آسایش اجتماعی و همچنین زندگی مسالمت‌آمیز اقلیت‌های قومی و آیینی بوده است.
راه‌اندازی مرکز اسناد تاریخی و بایگانی ملی را تأیید می‌کنم
«مسعود بارزانی» در پایان سخنان‌اش تأکید کرد: پیشنهاد ارایه شده درباره راه‌اندازی مرکز اسناد تاریخی و بایگانی ملی و کردستانی را تأیید می‌کنم و باید حکومت اقلیم کردستان اهمیت ویژه‌ای به آن بدهد.
میراث گرانبهای قدیمی و ارزشمند گذشته را به نسل جدید انتقال دهید
در بخش دیگری از این برنامه، پنل تحصصی درباره دوره ۶ جلدی «جنبش بارزان» به قلم «بهرام ولدبیگی» با حضور دکتر «صادق زیباکلام» استاد دانشگاه تهران، دکتر «فرهاد شاکلی» نویسنده و استاد دانشگاه از کشور سوئد، دکتر «علی ته‌ته‌ر» استاد دانشگاه صلاح‌الدین اربیل و دکتر «مهند علی الجبوری» استاد دانشگاه موصل برگزار شد که دکتر «صادق زیباکلام» به عنوان نخستین سخنران این نشست گفت: به نظرم بزرگترین وظیفه «مسعود بارزانی» و «نیچیروان بارزانی» به عنوان مسئولان بالای اقلیم کردستان این است که میراث گرانبهای قدیمی و ازرشمند گذشته خود را به نسل جدید انتقال بدهید. هر آنچه در شهرهای اربیل، سلیمانیه و دهوک در اقلیم کردستان به‌دست آمده است، چقدر مهم و باارزش است و نتیجه ۱۵۰ سال مبارزه سخت پدران و پدربزرگ‌هایتان از جمله؛ شیخ «عبدالسلام بارزان»، شیخ «احمد بارزان» و ملا «مصطفی بارزانی» بوده است. سؤال اساسی این است که بر روی این ۱۵۰ سال، چه چیز دیگری را می‌توان اضافه کرد.
تعلیم و تربیت تنها راه پیشرفت و توسعه است
«مسعود بارزانی» گفت: بایستی به‌خوبی برای نسل جدید شرح دهید که چگونه میراث گرانبهای گذشته بر جای مانده از شیخ «عبدالسلام بارزان»، شیخ «احمد بارزان» و ملا «مصطفی بارزانی» را حفظ کنید. به نظرم تنها یک راه وجود دارد و آن هم تعلیم و تربیت است. ولی باید به‌خوبی از غربی‌ها یاد بگیریم که چگونه پیشرفت کنیم. من دو کتاب «ما چگونه، ما شدیم» و «غرب چگونه غرب شد؟» را تألیف کرده‌ام. که تا این لحظه هم جزو آثار پرفروش در ایران به‌شمار می‌روند. واقعیت را بگویم ما به دنبال تعلیم و تربیت نرفتیم ولی غرب به دنبال آن رفت. غربی که الان می‌بینیم به این درجه از رشد و تعالی رسیده در سایه اهمیت دادن به این مهم بوده است. به مسوولان عالی‌رتبه اقلیم کردستان، سفارش می‌کنم هر چقدر به تعلیم و تربیت اهمیت بدهید و در این زمینه سرمایه‌گذاری کنید، کم است و واقعاً باید به این بخش، اهمیت ویژه‌ای بدهید. مطمئن هستم نتایج خوب آن، خیلی بهتر از بخش‌های دیگر خواهد بود.
مردم کُرد با مولوی، حافظ، سعدی و فرهنگ و هنر ایران ارتباطی به درازی تاریخ دارند
این استاد دانشگاه تهران در پایان سخنانش تأکید کرد: بخش دیگری که باید به آن اهمیت دهید حوزه دیپلماسی عمومی است، وقتی‌که به اقلیم کردستان می‌آیم واقعاً شگف‌زده می‌شوم می‌بینم که مردم کُرد تا این اندازه با مولوی، حافظ و سعدی ارتباط دارند؛ ۸۰ میلیون ایرانی اطلاع ندارند که شما این‌قدر با این شاعران و یا با فرهنگ و هنر غنی ایران ارتباط دارید. به چه دلیل مردم ایران نباید از این همه شور و شوق و علاقه شما به فرهنگ و هنر ایران آگاهی داشته باشند. چرا ایرانی‌های غیرکُرد نباید در اینجا حضور داشته باشند، ای کاش دهها روشنفکر، متفکر و استاد دانشگاه از ایران در این آیین حضور می‌داشتند. باید بیشتر به حوزه گردشگری و دیپلماسی عمومی اهمیت بدهید و کاری کنید که از کشورهای مختلف در اینجا حضور داشته باشند.
