گنجینه موسیقی جلفای نو
عکاس: آدن زادوریان
خبرنگار: نرگس صافی
به گزارش اختصاصی پایگاه خبری شاهنامه
اصفهان، استانِ گنبدهای فیروزه‌ای، دیواره‌‌نگاره‌های اسلیمی، پل‌های معروف و بناهای کم‌نظیر در مرکز ایران قرار دارد. این استان سومین استان پر جمعیت و ششمین استان پهناور ایران است. جمعیت این استان افزون بر فارس‌ها از لرهای بختیاری، گرجی‌ها و جمعیت اندکی از ارمنی‌‌ها و یهودی‌ها تشکیل شده است. اصفهان همواره محل زندگی ملیت‌ها با دین‌ها و مذهب‌ها گوناگون بوده و پیروان این دین‌ها شامل: مسلمان، مسیحی، یهودی و زرتشتی در آن زندگی می‌کنند. این منطقه پیشینه‌ای به درازای تاریخ تمدن و فرهنگ ایران دارد. اصفهان اثرهای زیبایی همه دوره‌های تاریخی را در خود جای داده و از نظر ارزش‌های ویژه هنری، اقتصادی، علمی، صنعتی، بازرگانی و گردشگری از جایگاهی ممتاز در ایران برخوردار است. در هر گوشه این شهر بنایی تاریخی با معماری زیبا و شگفت‌انگیز وجود دارد که برخی از آنها به عنوان میراث تاریخی بشر در یونسکو به ثبت رسیده است. اصفهان شهر پل‌های سرپوشیده، گنبدها و مناره‌های زیباست. میدان نقش‌جهان، مسجد شیخ‌لطف‌الله، مسجد شاه، سردر قیصریه، منارجُنبان، سی و سه پل، پل خواجو، کاخ چهل‌ستون، باغ عمارت عالی‌قاپو و کلیسای وانک بخشی از جاذبه‌های اصلی و دیدنی‌های این شهر خاطره‌انگیز است. اصفهان در طول تاریخ یکی از شهرهای مورد توجه گردشگران و جهانگردان خارجی بوده است و یکی از مرکزهای مهم گردشگری شهری محسوب می‌شود. از شاخه‌های رو به رشد صنعت گردشگری، گردشگری شهری است که با توجه به امکان‌های موجود در شهرهای گوناگون به ویژه شهرهای تاریخی، مقبولیت رو به رشدی در میان گردشگران دارد. شالوده صنعت گردشگری بر دو اصل اقتصاد و فرهنگ استوار است. بنابر این بر پایه این دو اصل جاذبه‌های طبیعی، اقلیم‌های متفاوت جغرافیایی و میراث تمدن بشری سرمایه‌ای ارزشمند به شمار می‌رود. به این ترتیب و بر خلاف سده‌های گذشته، این بار صنعت آدمیان را نه رو در روی یکدیگر بلکه در کنار هم قرار می‌دهد و آنان را با تمدن‌ها و فرهنگ‌های گوناگون جامعه بشری آشنا می‌سازد. امروزه، گردشگری در شهرهای تاریخی و بازدید از مکان‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و تجاری به دلیل تمرکز امکان‌های رفاهی در شهرها از رونق و گسترش فراوانی برخوردار است. در میان شهرهای ایران، اصفهان از منطقه‌های خودویژه است که توان گسترش گردشگری شهری را داراست و با داشتن پیشینه‌ای تاریخی و امکان‌های به نسبت مناسب مقصدی شایسته برای این منظور محسوب می‌شود. از محله‌های قدیمی اصفهان محله ارمنی‌نشین جلفای نو است. این محله از نظر سیمای شهری و شهرسازی دارای طراحی به نسبت منطقی و دقیق است و از بهترین محله‌های اصفهان به شمار می‌رود. گردشگران می‌توانند در این محله به صورت پیاده در منطقه تاریخی تردد و از کلیساها، بازار و میدان‌ها بازدید کنند. این کار افزون بر سودآوری و کسب منافع اقتصادی برای مردم محلی باعث ایجاد تعامل فرهنگی میان جامعه کوچک میزبان و انبوه گردشگران داخلی و خارجی می‌شود. امروزه، پس از گذشت نزدیک ۴۰۰ سال از تأسیس جلفای نو این محله هنوز می‌تواند نقشی مهم در توسعه گردشگری شهری در اصفهان و ایران داشته باشد.
ضرورت و رسالت موزه
موزه‌ها در جامعه‌های بشری نقشی حیاتی، بدیع و ماندگار دارند و مروج پدیده‌های فرهنگی هستند. آنها مهم‌ترین ابزار برای معرفی میراث ملموس و ناملموس باقی‌مانده از گذشتگان به شمار می‌آیند. در دنیای کنونی و با ظهور فرایند جهانی شدن، سعی می‌شود که ملت‌ها از یک سو به توسعه دانش و فناوری در ابعاد گوناگون روی آورند و از سوی دیگر، به کندوکاو و جست‌و‌جو در ریشه‌های فرهنگ و تمدن خود سوق داده شوند. از این رو، برای دستیابی به نشانه‌های تمدن و فرهنگ در هر کشوری بررسی اثرهای تاریخی، اشیا، آداب و رسوم و هنرها بیش از پیش اهمیت یافته است. برای نیل به این مقصود نگهداری، مطالعه و نمایش مستندهای هر منطقه ضروری است. به بیانی دیگر، در دنیای کنونی و در جهانی که در آن تبادل فرهنگ و اندیشه معنی تازه‌ای پیدا کرده، نقش موزه‌ها هر روز پر‌رنگ‌تر و حیاتی‌تر می‌شود. موزه‌ها در محلاتی که ساکنان آن بومی هستند به تداوم هویت و فرهنگ این مناطق کمک بسیاری می‌کنند و بر عزت‌نفس جامعه تأثیر خوبی می‌گذارند. افزون بر این، موزه‌ها به ساختار اجتماعی و اقتصادی محله جان دوباره می‌بخشند. موج بازسازی، پاسداشت و تغییر کاربری بناهای تاریخی در اصفهان و همچنین، رشد و محبوبیت روزافزون گردشگری شهری در آن و به خصوص در منطقه جلفا، باعث شده تا خلیفه‌گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران بار دیگر برای افزایش جاذبه‌های گردشگری شهری گام بردارد. در سال‌های اخیر، دو طرح کم‌نظیر در محله جلفای نو رونمایی شده: موزه مردم‌شناسی ارمنیان جلفای نو و گنجینه موسیقی ارمنیان جلفای نو. گنجینه موسیقی ارمنیان جلفای نو با مطالعه تاریخ موسیقی ایران می‌توان دریافت که ارمنیان در گسترش موسیقی مدرن و ورود موسیقی کلاسیک جهان به ایران نقشی بسزا داشته‌اند. ارمنیان به دلیل سفرهای بسیار و نگاه گسترده خود توانسته‌اند آن‌چه را که در عرصه موسیقی جهان رخ می‌داده را به ایران آورند و با هم‌میهنانشان سهیم شوند. ارمنیان همچنین از پدیدآورندگان و بنیان‌گذاران موسیقی پاپ ایران بوده‌اند و در سراسر ایران آثاری ماندگاری خلق کرده‌اند. ارمنیان افزون بر اجرا، آموزش موسیقی و گردآوری موسیقی مردمی ایران در دیگر شاخه‌های این هنر مانند ساخت ساز و تربیت استادان این رشته نیز نقشی چشمگیر داشته‌اند. برای نمونه می‌توان به هوانس آبکاریان مشهور به یحیی اشاره کرد که نقشی مهم در موسیقی ایران داشته و خدماتی ارزنده به آن کرده است. امروز، پس از گذشت ۴۰۰ سال از حضور ارمنیان در قلب فلات مرکزی ایران، با راه‌اندازی گنجینه موسیقی ارمنیان جلفای نو تلاش شده تا دستاوردهای آنان در عرصه موسیقی نمایش داده شود و مرکزی برای مطالعه دوست‌داران و متخصصان موسیقی باشد. در این مرکز با ﻧﮕﺎهی کاملاً تخصصی ﺑﻪ موسیقی ارمنیان پرداخته شده و تلاش بر آن بوده که به کمک اشیا، مستندها و تصویرهای تاریخی نقش و حضور موسیقی در مذهب و فرهنگ ارمنیان برای بازدیدکنندگان بازگو شود. غرفه‌های این گنجینه به شکل مرسوم و سنتی، شی‌ء محور نبوده و بیشتر بر روی محتوا تأکید دارد و اطلاعات به سه زبان ارمنی، فارسی و انگلیسی به بازدید کننده ارائه می‌شود.
