بیانیه ی ارس‌نامه
از سوی بنیاد فردوسی ایران
به نام خداوند جان و خرد
نخست این‌که بنیاد فردوسی به اعتبار یک دهه همکاری در ثبت‌های جهانی میراث مشترک جهانی به نام ایران از جمله ثبت‌های جهانی هزاره سرایش شاهنامه فردوسی، آیین‌های پهلوانی، هنر نقالی، کشتی با چوخه، کشتی پهلوانی و آیین چوگان به نام ایران و جلوگیری از ثبت‌های جهانی شخصیت‌های نام آور ایرانی هم‌چون خواجه نصیر‌الدین و نظامی گنجوی به نام کشورهای تازه استقلال یافته منطقه؛
در پی چالش‌های به وجود آمده در منطقه شمال ایران با خوانش سروده‌ای در باره رود ارس و واکنش ایرانیان و مردمان کشورهای همسایه که به سرفصل نخست خبرهای این روزها تبدیل شده است، بیانیه‌ای رسمی صادر کرده است؛
بدین روی چند نکته‌ای را برای ثبت در تاریخ یادآور می‌شویم تا دوستداران تاریخ و تمدن در کشور ایران و کشورهای همسایه و همچنین دشمنان تفرقه افکن در منطقه بدانند که ایران بزرگ بدون توجه به مرزهای سیاسی که هر چند مرزهای سیاسی را هم به رسمیت می‌شناسیم اما هم‌چنان هم‌پیمان و هم‌سو با داشته‌ای تاریخی پربار بر پیمان دیرینه خود با هم‌تباران تاریخی استوار خواهد ماند.
.
نام ارس که ارسک نیز گفته شده است به معنی اشک بوده است و با واژه اشک هم معنی است که از دیرباز این نام بر رودی سترگ درشمال غرب ایران بزرگ گفته می‌شودو یونانیان آن را آراکس و درترکیه امروزی آن را آرازمی‌نامند
اکنون چگونه با نادیده انگاشتن ریشه‌های تاریخی این نامواره ایرانی برخی در منطقه به دنبال تنش و چالش بوده‌اند؟
بدون شک این گونه رفتارهای مغرضانه برای تفرقه‌افکنی رخ‌نمایی کرده است و برخی روسای کشورهای منطقه بدون دانش با متن‌های دیکته شده آن‌ها را دستمایه بازی‌های سیاسی تفرقه افکن خود می‌کنند،.
آذرپایگان که امروزه آن را آذربایجان می‌نامیم، خود یک واژه ی پارسی است که به منطقه بزرگی از
ایران بزرگ گفته شده است که شامل بخش بزرگی از تمدن کهن ایران و بخشی از ترکیه امروزی و کشور کنونی آذربایجان و همچنین کشورهای تازه استقلال یافته ارمنستان، گرجستان و مناطق کوچکی مانند قره باغ و چند منطقه کوچک دیگر در منطقه قفقاز است..
آذرپایگان که با عربی شدن آن (پ) تبدیل به (ب) و (گاف) تبدیل به (جیم) شده است در طول تاریخ به آذربایجان تبدیل شده است البته پژوهشگران تاریخ‌نویس نام‌هایی چون آذرآبادگان، آذرپادگان، آذرپاتگان، آتروپاتگان، آتورپاتن و چند نام دیگر را بر آن می‌نهند که هر کدام از آن‌ها جای بحث گسترده‌ای را دارد اما از دیدگاه بنیاد فردوسی به نمایندگی از ایران دوستان در جای جای جهان، نام آذربایجان در اصل آذرپایگان بوده است که عربی شده است و به گونه آذربایجان در آمده است.
از دیگر نام‌هایی که در منطقه دگرگون شده و مردم منطقه آن را غیر پارسی به شمار می‌آورند، می‌توان به بسیاری از شهرها،
روستاها، رودها، کوه‌ها و دیگر جای‌های سرزمین شمالی کشور ایران اشاره کرد که بازگو کردن آن در این بیانیه نمی‌گنجد.
از آن دسته نام استانبول که مهم‌ترین شهر کشور کنونی ترکیه است از دو واژه عربی و پارسی تشکیل شده است که اصل آن اسلامبول بوده است.
اسلامبول که از واژه‌های اسلام + بول ساخته شده به معنی شهر اسلام است؛
بول در پارسی که اصل آن پول است در ایران باستان به معنی شهر یاد شده است که این واژه را در زبان یونانی پولیس می‌نامند که به احتمال زیاد از پارسی باستان گرفته شده است؛
چراکه نام اردبیل نیز در اصل آرتاپول بوده که با گذر زمان به آردابول و سپس به اردبیل تبدیل شده است که گویش یونانی آن می‌شود؛ آرتاپولیس که آرتاپول در پارسی به معنی شهر مقدس است؛
حتی نام کشور ترکیه نیز به گونه‌ای نامی پارسی به شمار می‌رود چراکه واژه ترک که در گذشته آتُرک بوده است به معنی نگهبان آتش است که ایرانیان این واژه را به کارگرانی که برای روشن نگهداشتن آتش در آتشکده‌ها به کار گمارده می‌شدند، می‌گفته‌اند؛
از دیگر سو گفته شده است که بعدها این نام به زبان مردم این منطقه گفته شده و همچنین امروزه مردم جای جای منطقه آذربایجان را ترک می‌نامیم.
برخی از تفرقه افکنان از کم آگاهی مردم منطقه سوء استفاده کرده و ترک را یک نژاد به شمار می‌آورد و همواره با آن به چالش‌های منطقه‌ای دست می زنند و شماری از مردم منطقه نیز از آن پیروی کرده و گفته‌های پوچ و بی‌پایه آنان را باور می‌کنند و گروهک‌هایی از آن می‌سازند و به وسیله این گروهک‌ها تفرقه افکنی‌های جهانی به وجود می‌آورند تا آسان‌تر به هدف‌های شوم خود برسند؛
در حالی که اگر به گونه ی کلی بنگریم در جهان بیش از سه نژاد نمی‌بینیم که شامل:
۱- آریایی یا سفیدپوستان
۲- سامی یا سیاهپوستان
۳- آسیای شرقی یا زردپوستان که به چشم بادامی‌ها شهره شده‌اند؛
این سه نژاد مردم جهان را تشکیل می‌دهند که در اصل از یک نسل واحد به نام آدم به وجود آمده‌اند که سعدی بزرگ به درستی سروده است:
“بنی آدم اعضای یک پیکر اند
که در آفرینش ز یک گوهر اند”
و همچنین پرچم کشورترکیه نیز (ماه و سناره) یک نشان ونماد اصیل ایرانی است برگرفته شده از یکی از نمادهای دوره ی ساسانی
است که اروزه ترکیه یی ها این پرجم سروصدای بسیاری درمنطقه راه انداخته اند که ازحمله می توان به برند کالای
ترکیه یی اشاره کرد که این نماد ساسانی ایرانی بر روی کالاهای صادراتی ترکیه چشم نوازی می کند.
نماد ماه و ستاره که امروزه نشان ماه آن نشان حلال احمر کشورمان ایران و دیگرکشورهای اسلامی نیز هست
از همین نشان ساسانی گرفته شده است.
این نماد اصیل ایرانی را به وضوح در سکه های دوره ی ساسانی می بینیم که تقربا درهمه ی دسکه های پادشاهان
ساسانی دیده می شود.
در سکه ی زرین خسروپرپرویز نماد ماه و ستاره را در بالای تاج خسرو می بینیم
سکه های یزدگرد سوم و هرمز چهارم
ازجایی هم
کشورهای همسایه برای هویت‌سازی نامداران پارسی زبان ایرانی را نیز تصاحب کرده و آنان را نیز با تحریف زندگی نامه و آثارشان همواره با چالش‌هایی در منطقه می‌خواهند از آن خود کنند؛
از آن جمله اند نامدارانی چون مولوی، نظامی گنجوی و… که البته این بزرگان میراث مشترک همه مردم منطقه اند و زبان پارسی هم زبان مشترک همه مردم فلات ایران، شمال ایران و حتی شبه قاره بوده است و دیوان سالاری همه کشورهای منطقه به ویژه از هند و ایران گرفته تا کشورهای قفقاز و ترکیه، زبان پارسی بوده است و عملا زبان پارسی خود به تنهایی بدون مرزهای سیاسی بزرگ‌ترین امپراطوری جهانی و جهان‌شاهی با آیین شهریاری ایرانی در قاموس سیاسی جهانی را رقم زده است.
امروزه با شکل‌گیری مرزهای سیاسی استعماری که بسیاری از کشورهای هم‌تبار و هم‌جوار از افغانستان و تاجیکستان و ترکمنستان و ازبکستان تا آذربایجان و ارمنستان و گرجستان و عراق و کردستان و ترکیه و کویت و قطر و بحرین و امارات با محور قرار دادن دریاچه کاسپین (خزر) و رودهای بزرگ گرفته تا خلیج همیشگی پارس (فارس) را از ۲۰۰ سال پیش از مام میهن ایران بزرگ و تمدن کهن پارس به اجبار و نه به اصرار جدا ساخته‌اند؛
اکنون برخی برای تفرقه افکنی در کشورهای منطقه مانند ترکیه و آذربایجان، زبان پارسی را بیگانه می‌خوانند و این بیگانه بودن زبان پارسی را به مردم این کشورها تحمیل کرده‌اند اما جوانان و مردم شریف کشورهای ترک زبان منطقه باید آگاه باشند که زبان پربار پارسی متعلق به آن‌ها نیز هست و هم‌چنان مانند پارسی زبانان جهان می‌توانند از آن بهره ببرند؛ چراکه این زبان، زبان نیاکان آنان نیز هست؛ چه آن‌که ریشه‌های زبان پارسی و زبان‌های آذری، ارمنی، گرجی و کردی و… دلیلی آشکار است و نیز با مرور اندکی در سرگذشت ایران بزرگ و تمدن کهن پارس به آسانی می‌توان به این حقیقت دست یافت؛
امید که با آگاهی مردم منطقه پارس از داشته‌های دیرینه خود به این‌گونه چالش‌ها پایان دهیم و همواره در آشتی و آرامش به سر ببریم و از فتنه‌گری‌های ابرقدرت‌های استعمارگر در امان بمانیم.
عمران حیدری آریا
شاعر، نویسنده و مدرس واژه شناسی
دبیر ادبی بنیاد فردوسی
دبیر کانون ملی شاعران و هنرمندان ایران
وهمچنین نماد ماه و ستاره را در سکه های گوناگون ساسانی به وضوح می بینیم
