واکاوی اثرهای «اینگمار برگمان» و سینمای سوئد در جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» به میزبانی اقلیم کردستان
خبرنگار: منصور جهانی
به گزارش اختصاصی پایگاه خبری شاهنامه‌نیوز
واکاوی اثرهای «اینگمار برگمان» Ingmar Bergman کارگردان برجسته و تأثیرگذار سوئدی و برنده چهار جایزه اسکار در نهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» برگزار شد.
نهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» Duhok
با یاد «یولماز گونای» Yılmaz Güney کارگردان سرشناس برنده جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه (۱۹۸۲) و با حضور دکتر «علی ته‌ته‌ر» استاندار دهوک، دکتر «سالار عثمان» معاون وزیر روشنبیری (فرهنگ و هنر) حکومت اقلیم کردستان، «امیرعلی محمدطاهر» رییس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، کنسول کشور هندوستان در اقليم کردستان، «شوکت امین کورکی» مدیر هنری این جشنواره، «عباس غزالی» شخصیت فعال فرهنگی، عضو و مشاور فرهنگی، هنری حزب دمکرات کُردستان عراق، اعضای هیات داوران بخش رقابتی «سینمای جهان» و بخش رقابتی «سینمای کُردی»، سینماگران حاضر در این رویداد سینمایی و علاقمندان به هنر سینما، با نمایش فیلم سینمایی «عروس باران» The Rain Bride به کارگردانی «حسین حسن» و به تهیه کنندگی مشترک «ممد اکتاش» و «محمد محسن» و با بازی «شیلان دوزدبان» Şilan Düzdaban، «حسین حسن» و «بنگین علی» در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک در شهر دهوک به میزبانی اقليم کردستان عراق گشایش یافت.
سینما ابزاری مهم برای تأثیرگذاری فکری و فرهنگی
در آغاز این آیین، «امیرعلی محمدطاهر» رییس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» گفت: بسی جای خوشحالی است که نهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» را برگزار می‌کنیم و به همه هنرمندان و به ویژه سینماگران فرخنده باد می‌گویم. در شرایط سخت و دشوار منطقه، توقف رویدادهای فرهنگی و هنری اتفاق ناخوشایندی است و در مقابل آن، حمایت از آنها همچون جشنواره بینالمللی فیلم، پیام خاص خود را در این روزگار ما دارد. سینما ابزار بسیار مهمی برای تأثیرگذاری فکری، فرهنگی و هوشمند است و نقش آن در تغییرات اجتماعی و فرهنگی غیرقابل انکار است. جشنواره، فرصت بسیار مغتنمی برای گردهم‌آیی سینماگران کُرد و خارجی در کنار یکدیگر است تا بیشتر از این همدیگر را بشناسند و در جلسات و نشست‌هایی که دارند؛ افکار و ایده‌های جدید خود را مطرح کنند. در واقع جشنواره، پلی میان و فرهنگ و هنرشان است.
وی هم‌چنین گفت: موضوع این دوره از جشنواره، مهاجرت است. به دلیل مشکلات، سوءتفاهم و جنگ‌های مختلف در این دنیا؛ تعداد زیادی از مردم، محل زندگی خود را ترک کرده و به جاهای آرام پناه برده‌اند. بحران‌ها و تراژدی‌هایی که مردم با آنها روبه‌رو می‌شوند، موضوع انسانی مهمی است که از طریق سینما و فیلم‌هایی که تولید و در جشنواره به نمایش در می‌آیند به سراسر جهان منتقل می‌شوند.
رییس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» در پایان سخنان‌اش تأکید کرد: همچون سال‌های گذشته، سینمای یک کشور در این جشنواره میهمان است و امسال میزبان سینمای کشور سوئد هستیم. سوئد سینمای بسیار مهم، قدرتمند و تأثیرگذاری دارد و سینماگران سرشناسی را نیز به سینمای جهان معرفی کرده است. در کنار اینها، کشور سوئد اهمیت ویژه‌ای به حقوق بشر و اصول و آداب دموکراسی می‌دهد و تعداد زیادی از کُردها را نیز در خود پناه داده است.
زندگی مردم کردستان در فیلمی هالیوودی
در ادامه این آیین، دکتر «علی ته‌ته‌ر» استاندار دهوک گفت: به همه هنرمندان و میهمانان عزیز خوشامد می‌گویم؛ دهوک، استانی است که زندگی مسالمتآمیز در آن جریان دارد و امیدوارم به سرچشمه هنر و حامی هنرمندان در اقلیم کردستان تبدیل شود و از آنها حمایت کند و از طریق جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» پیام خود را به سراسر جهان منتقل کند. از «مسرور بارزانی» رییس اقلیم کردستان تشکر می‌کنیم که به صورت مداوم به ما توصیه و تأکید می‌کند که از هنرمندان حمایت کنیم و در طول این چند سال هم به خوبی و دلسوزانه از هنر و هنرمندان در استان دهوک پشتیبانی کرده است.
وی هم‌چنین گفت: پس از یورش داعش به منطقه در سال ۲۰۱۴ گسترش ویروس کرونا و هم‌چنین قطع بودجه اقلیم کردستان، مسایل و مشکل‌های زیادی برای ما به وجود آمد ولی خوشبختانه، جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» فعالیت‌های خود را متوقف نکرد و این چراغ هنری خاموش نشد.
استاندار دهوک در ادامه سخنانش افزود: به سینماگران و میهمانان ویژه که از کشور سوئد در جشنواره حضور دارند، خیرمقدم می‌گویم و امیدوارم که رابطه سینماگران ما، روز به روز با کشورهای گوناگون و هر سال با تمرکز بر سینمای یک کشور تقویت شود و در این راه تجربه‌های نوینی کسب کنند. همه شما آگاه هستید، آن‌چه که از طریق هنر سینما به جهان منتقل می‌شود و تأثیری که بر جامعه می‌گذارد بر کسی پوشیده نیست. داستان‌ها و تراژدی‌هایی که بر سر مردم کردستان آمده است هر کدام برای خود، یک اثر سینمایی است. زندگی کسانی که در کردستان زندگی کرده‌اند این قابلیت را دارد که به یک فیلم هالیوودی موفق تبدیل شود ولی شوربختانه به دلیل‌های گوناگون تا کنون این اتفاق نیفتاده است.
دکتر «علی ته‌ته‌ر» در پایان تأکید کرد: موضوع امسال جشنواره، مهاجرت است؛ شاید کسانی هیچوقت یکبار هم مهاجرت را تجربه نکرده باشند ولی ما دو یا چند بار آن را تجربه کرده‌ایم. شوربختانه ما حتی به گونه گروهی هم کوچ اجباری کرده‌ایم؛ اگر جوامعی به صورت هزاران نفر کوچ اجباری کرده باشند ما به صورت میلیونی کوچ کرده‌ایم. به همین دلیل، به خوبی از مسایل و مشکل‌های پناهنده‌ها شناخت داریم و به آنها کمک می‌کنیم. سپس از گذشت این همه سال و تغییراتی که در زندگی ما ایجاد شده است؛ شوربختانه این پدیده شوم هم‌چنان ادامه دارد و تا این لحظه، مشکل‌های اساسی خاورمیانه بر طرف نشده است. در اقلیم کردستان و در استان دهوک، برای ما بسی باعث سربلندی است که تا این لحظه، بیش از نیم میلیون از خواهران و برادران ما به ناچار از جاهای مختلف عراق از جمله، سنجار، دشت نینوا، انبار، جنوب عراق و دیگر جاهای منطقه خاورمیانه به اینجا پناه برده و هم اکنون در اینجا زندگی می‌کنند و با گشاده‌رویی و فکر و خاطری آسوده از آنها میزبانی می‌کنیم. ما از طریق برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» و تولید اثرهای سینمایی می‌خواهیم که پیام صلح، آشتی، آرامی، عشق، محبت، مهربانی، بر طرف شدن مشکل‌ها، زندگی مسالمتآمیز و… را به جهان انتقال دهیم.
سینما؛ فرهنگ، خلاقیت و زیبایی
در بخش دیگری از آیین گشایش نهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» دکتر «سالار عثمان» معاون وزیر فرهنگ و هنر اقلیم کردستان گفت: به نظرم سینما فرهنگ، خلاقیت و زیبایی است. سینما یک هنر اجتماعی و فرهنگی است؛ به همین دلیل، ما در سینما جوامع گوناگون را با همه رؤیاها، پارادوکس و مشکل‌های‌شان مشاهده می‌کنیم. هر اثر سینمایی در خود پیامی به ما منتقل می‌کند که جامعه را به سمت نور، روشنایی و زیبایی هدایت می‌کند.
وی هم‌چنین گفت: از سوی وزارت فرهنگ و هنر اقلیم کردستان، پشتیبانی خود را از برگزاری جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» اعلام می‌داریم. ما در حال حاضر در مقطع حساسی به سر می‌بریم؛ ما تراژدی و جنایت‌هایی همچون انفال، بمباران شیمیایی حلبچه، کوچ اجباری کُردها و مسایل و مشکل‌های فراوانی را پشت سر گذاشته‌ایم. به همین دلیل از سینماگران درخواست می‌کنیم تا در اثرهای‌شان به این تراژدی‌ها و غم‌های ژرف بپردازند و به جامعه خود و جهان نشان دهند. امیدوارم سینمای ملی برای کردستان تأثیرگذار باشد و به آینده روشنی پا بگذارد.
سوئد دارای سینمایی مترقی
طبق سنت هر دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، سینمای یک کشور در روزهای جشنواره شرکت خواهد کرد. در واقع، یکی از هدف‌های کلیدی جشنواره‌ها تبادل فرهنگی و ایجاد پل‌هایی برای ارتباط فیلمسازان داخلی با فیلمسازان خارجی است. سوئد دارای سینمایی مترقی است که می‌تواند وسیله‌ای عالی برای بهره گرفتن از سینمای سوئد باشد. بر این اساس، سوئد با مجموعه‌ای از فیلم‌های قابل توجه در نهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم دهوک، کشور کانونی بود.
واکاوی اثرهای «اینگمار برگمان» و سینمای سوئد
در نهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» در بخش «نمایش ویژه سینمای سوئد» ۹ فیلم بلند روی پرده می‌روند از جمله: فیلم سینمایی «پرسونا» Persona و فیلم سینمایی «بحران» Crisis به کارگردانی «اینگمار برگمان» Ingmar Bergman کارگردان برجسته و تأثیرگذار سوئدی و برنده چهار جایزه اسکار، فیلم سینمایی «پایان ریون» Raven’s End به کارگردانی «بو ویدربرگ» Bo Widerberg، فیلم سینمایی «آهنگ‌هایی از طبقه دوم» Songs from the Second Floor و فیلم سینمایی «داستان عشق سوئدی» A Swedish Love Story به کارگردانی «روی اندرسون» Roy Andersson، فیلم سینمایی «مربع» THE SQUARE و فیلم سینمایی «بازی» Play به کارگردانی «روبن اوستلوند» Ruben Oslund، فیلم سینمایی «مایا نیلو» Maya Nilo به کارگردانی «لوویسا سیرن» Lovisa Sirén، فیلم سینمایی «دختران» Daughters به کارگردانی «جنیفر مالمکویست» Jenifer Malmqvist.
هم‌چنین میزگردی با نام «سینمای سوئد: از اینگمار برگمان تا روبن اوستلوند» در جشنواره بینالمللی فیلم دهوک توسط «فردی اولسون» Freddy Olsson با مدیر میزگرد پروفسور مگنوس Magnus برگزار شد.
عضو مورد اعتماد آیین اهدای جایزه اسکرین «آسیا پسیفیک»
جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» عضو مورد اعتماد آیین اهدای جایزه اسکرین «آسیا پسیفیک» مشهور به «اسکار آسیایی» APSA در استرالیا است و در سطح کشور عراق، اثرهای سینمایی و مستند را به این رویداد سینمایی معرفی کرد.
از سوی اعضای هیات داوران بخش رقابتی «سینمای جهان» این جشنواره، تندیس، لوح تقدیر و جایزه ۱۰ هزار دلاری «یولماز گونای» به بهترین فیلم سینمایی، جایزه ۵ هزار دلار برای بهترین کارگردانی فیلم سینمایی، جایزه ۵ هزار دلاری برای بهترین فیلم کوتاه بین‌الملل، جایزه ۵ هزار دلاری برای استعداد جدید، جایزه ۱۵۰۰ دلاری ویژه اعضای هیئت داوران به بهترین فیلم کوتاه و جایزه ۵ هزار دلاری انستیتوی «گوته» آلمانی به بهترین فیلم مستند بین‌الملل، اهدا شد.
جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» به ریاست «امیرعلی محمدطاهر» و با مدیریت هنری «شوکت امین کورکی» با یاد «یولماز گونای» Yılmaz Güney کارگردان برنده جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه (۱۹۸۲) و با هدف پل ارتباطی میان کارگردان کُرد و کارگردانان سراسر جهان و ایجاد تبادل فرهنگی میان ملت‌های دنیا تأسیس شده است.
نهمین دوره این رویداد سینمایی با موضوع «مهاجرت» و با نمایش ۹۷ اثر در قالب فیلم‌های بلند سینمایی، کوتاه و مستند در بخش‌های رقابتی و غیر رقابتی از جمله؛ بخش رقابتی «سینمای جهان» شامل: ۹ فیلم بلند سینمایی، ۸ فیلم مستند و ۱۱ فیلم کوتاه، بخش رقابتی «سینمای کُردی» شامل: ۵ فیلم سینمایی، ۶ فیلم مستند و ۱۵ فیلم کوتاه، بخش «چشم‌انداز سینمای جهان» شامل: ۶ فیلم سینمایی، ۴ فیلم مستند و ۳ فیلم کوتاه، بخش «پانورامای سینمای کردستان» ۱۹ فیلم کوتاه، بخش «نمایش ویژه سینمای سوئد» ۹ فیلم بلند و نیز در بخش «نمایش ویژه سینما» یک فیلم بلند و یک فیلم مستند؛ از روزهای ۱۰ تا ۱۷ آذر ماه ۱۴۰۱ (۱ تا ۸ دسامبر ۲۰۲۲) در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک و مجموعه سینمایی «دهوک مول» در شهر دهوک در اقليم کردستان عراق برگزار شد.
