تصاویر لباس‌های کودکان ما هویت ندارد/ بچه‌ها را شبیه بزرگ‌ترها نکنیم
به گزارش پایگاه خبری شاهنامه
یک دکترای پژوهش هنر کشورمان با تأکید بر جایگاه تصویرسازی در دنیای مد و لزوم توجه به این مقوله در ایران، از طراحان خواست وارد دنیای کودکان شوند و در طراحی، لباس بچه‌ها را شبیه بزرگ‌ترها نکنند.
مرضیه زارع، دکترای پژوهش هنر با گرایش طراحی پارچه و لباس و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت‌وگو با روابط عمومی کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور، به بیان تفاوت تصویرسازی و طراحی لباس پرداخت و عنوان کرد: تصویرسازی یعنی کشیدن تصویر زیبا به عنوان یک اثر هنری در یک ژورنال یا چاپ بر روی پارچه. در تصویرسازی بر روی جنبه‌های دکوراتیو و تزئینی لباس تمرکز می‌شود اما در طراحی لباس، طراح طرحی را که قرار است دوخته و به بازار عرضه شود را ارائه می‌کند. طرحی است که قرار است وارد بازار شده و به لباسی تبدیل شود که در اختیار مصرف کننده قرار گیرد.
وی ادامه داد: تصویر سازی هنر ارائه لباس به زیباترین شکل ممکن در ژورنال است به نحوی که مورد توجه طراحان، تولید کنندگان و مردم قرار گیرد. تصویرساز در اصل یک تصویرگر است و گاهی نیز تصاویری را می‌کشد تا نقش یک تی‌شرت شوند.
زارع با تأکید بر جایگاه بینارشته‌ای تصویرسازی گفت: تصویرگر طراح نیست بلکه رشته تصویرگری مقوله‌ای است که سه شاخه گرافیک، طراحی و نقاشی و طراحی لباس را در خود دارد. در این شاخه از رشته طراحی لباس زیبا کشیدن جایگاه بسیار مهمی دارد و در آن چیزی که کشیده می‌شود باید جنسیت سازی، اندام شناسی و تناسبات بدن مانکن رعایت شود و میزان زیبا کشیدن به نسبت کاربردی بودن مهم تر است.
زارع در پاسخ به این سؤال که تصویرسازی چه جایگاهی در هنر ـ صنعت مد جهان دارد؟ گفت: یکی از گرایش‌هایی که رشته طراحی لباس دارد تصویرسازی لباس است. کسانی که بخواهند در حوزه چاپ پارچه ورود کنند یا بخواهند در مجلات مد کار کنند این افراد در این رشته تحصیل می‌کنند. این رشته به واسطه اینکه بخش هنر رشته طراحی لباس را در بر می‌گیرد در جهان مد بسیار پرطرفدار است.
این استاد دانشگاه کشورمان با تأکید بر اینکه تصویرسازی یکی از قطعه‌های پازلی است که در هنر صنعت مد و لباس جایگاه مهمی دارد و باید به آن به خوبی پرداخته شود تا هنر ـ صنعت مد و لباس یک کشور بتواند به رشد و موفقیت بالایی در جهان مد برسد، گفت: اگر بخواهیم لباسهایمان را به جهان عرضه کنیم باید تصویرسازی مورد توجه قرار گرفته و به رشد و بالندگی در کشور برسد.
زارع در پاسخ به این سؤال که وضعیت هنر تصویرسازی لباس در ایران چگونه است؟ گفت: در ایران تصویرسازی از طراحی لباس منفک نیست و کسی که تصویرسازی می‌کند را به عنوان یک طراح لباس می‌شناسیم و فقط در چند دانشگاه این رشته به صورت مجزا مورد توجه قرار دارد و در حال تربیت دانشجو در این رشته هستند؛ یعنی به صورت تخصصی به مسئله تصویرسازی توجه نشده است.
وی ادامه داد: در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی مسئله تصویرسازی و طراحی لباس درهم آمیخته شده‌اند ما به هنرجویانی که می‌خواهند وارد بخش طراحی یا تولید لباس شوند یاد می‌دهیم که جنسیت پارچه خود را به خوبی بر روی پارچه طراحی و مشخص کنند در حالی که برای فردی که می‌خواهد لباس طراحی کند این مسئله مهم نیست؛ چرا که او باید بتواند با پارچه یک اثر بدیع طراحی کند. ولی در ایران به اشتباه مسئله تصویرسازی وارد حوزه طراحی لباس شده و مطرح می‌شود اگر یک طراح نتواند طرحی زیبا بکشد نمی‌توند طرح خود را ارائه کند.
زارع در ادامه سخنان خود به صورت تخصصی به مسئله تصاویر منتشر شده بر روی لباس کودک و نوجوان پرداخت و گفت: تصویرساز یکی از افرادی است که در پروسه نقش بستن یک تصویر بر روی لباس کودک و نوجوان فعالیت می‌کند.
وی در خصوص شرایط تصویرسازی بر روی لباس کودک و نوجوان، گفت: تصاویر کنونی بر روی لباس کودکان ما هویت ندارد. البته این مسئله در مورد لباس بزرگسالان هم صدق می‌کند. وقتی دنیا به سمت پسا مدرن حرکت کرد، قرار شد سنت و مدرنیته با هم تلفیق شوند. اما ما همچنان سنت را به شکل سنت استفاده می کنیم و مدرنیته غرب را به شکل اغراق شده بر روی لباسهایمان می آوریم و همین موجب شده اکنون بچه‌های ما دچار یک بی هویتی محض شوند.
وی ادامه داد: مفاهیمی که در شاهنامه، امثال الحکم و منابع عمیق ادبی و تصویری که در فرهنگ اصیل ایرانی وجود دارد و حتی قصه گویی مادران برای بچه‌هایشان می‌تواند به صورت کاملاً مدرن برای بچه‌های امروزی به تصویر دربیاید و با توجه به دنیای بچه ها نقش همه لباس‌هایی باشد که ما امروز در بازار می‌بینیم.
زارع با ابراز تأسف از اینکه در بازار لباس ایران آنقدر که تصاویر مربوط به انیمیشن‌ها یا سوژه های خارجی می‌بینیم سوژه های ایرانی نمی‌بینیم، در خصوص دلیل این مسئله گفت: ما یا درست هویت المان های فرهنگیمان را نشناخته‌ایم و یا اینکه درست به ان پرداخته نشده است و حواسمان نبوده که نسلی از بچه‌ها در حال تربیت هستند که با رسانه‌های مختلف احاطه شده‌اند و دلشان می‌خواهد که در عین داشتن هویت ایرانیشان متصل به مفاهیم جهانی مد هم باشند و این مفاهیم جهانی به حدی آنها را احاطه کرده‌اند که متأسفانه بسیاری از مواقع حتی بچه‌های ما داستان‌های ایرانی را نمی‌دانند و المان‌هایی که در هر یک از مظاهر هویت ایرانی بوده را نمی‌شناسند.
وی تأکید کرد: این وظیفه ما طراحان و تصویرسازان حوزه مد و لباس است که این المان‌ها و شخصیت‌ها را با پژوهش و کار علمی شناسایی و متناسب با کودکی بچه‌های امروز آنها را برای لباس کودک بازطراحی کند. باید دهکده بزرگ جهانی که امروزه از آن یاد می‌شود هم در طراحی لباسمان اتفاق بیفتد و مظاهر سنت و مدرنیته در حوزه مد و لباس با هم ترکیب شوند تا بتوانیم در صنعت مد و لباس کودک به درستی به پیش برویم.
این دکترای پژوهش هنر در پاسخ به این سؤال که اولین گام برای حرکت به سمت طراحی لباس کودک و نوجوان شاخص و فاخر ایرانی در جهان چیست؟ گفت: اولین مسئله مورد نیاز این است که طراحان و فعالان عرصه لباس باید کتاب بخوانند تا تفکرشان با ادبیات، جامعه شناسی، روانشناسی و مردم شناسی امیخته شود. هنر نباید تا این حد از بسیاری از آموزه‌های سایر علوم دور بماند. چون چه در حوزه طراحی لباس و چه تصویرسازی نیاز داریم که همه چیز را گرد هم بیاوریم چرا که در طراحی لباس با انسان‌ها سرو کار داریم و باید همه مسائل مرتبط با انسان‌ها را کنار هم بیاوریم و این کار ممکن نیست مگر اینکه طراحان و فعالان عرصه مد و لباس در حوزه‌های مختلف کتاب بخوانند و تیم‌هایی با حضور متخصصان از رشته‌های مختلف تشکیل دهند.
وی اضافه کرد: حتی وقتی می‌خواهیم تصویرسازی کنیم باید به مدد یافته‌های پژوهشی شروع به تصویرگری و طراحی لباس کنیم. اگر چنین کردیم اتفاق‌های خاص رخ خواهد داد اما تا زمانی که پایه و اساس پژوهشی عقبه طراحی و تصویرسازی ما نباشد نمی‌توانیم کار شاخصی ارائه کنیم.
زارع اضافه کرد: در پژوهش‌هایی که بر روی جامعه اماری سه هزار نفره انجام داده‌ام، متوجه شدم که مبنای کاری بسیاری از طراحان جست و جو کردن در سایت‌ها و نرم‌افزارهای مد است و وقتی از طراحان سؤال می‌شد که آیا در مورد رنگ‌ها و فرم‌های اصیل ایرانی اطلاع دارید، مشخص می‌شد که اطلاعات بسیاری از آنها کم یا سطحی است.
وی اضافه کرد: در هر جای دنیا وقتی می‌خواهند طراح و تصویرگر تربیت کنند ابتدا به آنها یاد می‌دهند که کتاب بخوانند و هویت خود را بشناسند، المان‌های فرهنگی خودشان را عمیق درک کنند و بعد وارد جرگه طراحی و تصویرگری لباس شوند، اما متأسفانه در ایران اینگونه نیست.
این استاد دانشگاه کشورمان با اشاره به حساسیت‌های بیشتر تصویرسازی برای لباس کودک و نوجوانان، گفت: طراحان نباید گروه سنی بچه‌ها و نوجوانان را از دست بدهند، چون در این حوزه بسیار ضعیف هستیم. طراحی و تصویرسازی برای لباس کودک هم از نظر مالی و هم از نظر فرهنگی بسیار مهم است. طراح و تصویرسازی که می‌خواهد برای بچه‌ها کار کند باید با بچه‌ها حرف بزنند، با آنها بازی کنند، وارد دنیای بچه‌ها شوند و در کنار بچه‌ها کتاب‌های بچه گانه بخوانند تا بتوانند بچه‌ها را درک کنند و وقتی در خصوص دنیای کودکان به اندازه کافی ذهنیت پیدا کردند، مطالعه بر روی حوزه‌های مختص کودکان را انجام دهند و بعد وارد دنیای طراحی لباس برای این نسل بسیار مهم و گروه سنی حساس شوند؛ گروهی سنی که از نوزادی شروع می‌شود.
وی از طراحان و فعالان عرصه پوشاک خواست در سِت‌های مادر و کودکی که طراحی می کنند نخواهند که بچه‌ها را شبیه بزرگ‌ترها کنند. بچه ها به دنیای بچگی خودشان نیاز دارند و اگر بچه‌ها بچگی نکنند قطعاً بزرگی خوبی نخواهندداشت بنابراین طراحان به بچه‌ها دنیای بچگی خودشان را بدهند و به بزرگ‌ترها دنیای خودشان را.
