در جشنواره چهلم به امید تغییر آمده ایم…

مدیر بخش فرهنگی جشنواره چهلم فیلم فجر گفت:

تمرین برای برقراری ارتباط صحیح و دوسویه و گفتگوی آرام و منطقی و حتی چالشی در مسیر ارتقای ذهن و افزایش درک پدیده‌ها، موضوعات و اتفاقات جاری از جمله اهداف تشکیل انواع هم اندیشی‌ها و نشست‌های جمعی پیرامون مباحث مختلف به حساب می‌آید.

تا سال ها جشنواره سینمایی فیلم فجر به صورت تخصصی و با نگاه تماشای ده روز ویترین تولید سالانه سینمای ایران برگزار شده است و امسال مسعود نقاش زاده، در حکمی سعید الهی را مسئول بخش فرهنگی چهلمین جشنواره فیلم فجر کرده است و قرار است در کنار بخش رقابتی هر ساله جشنواره، این بخش نگاه فراموش شده ای را دوباره در جشنواره به جریان بیندازد. با سعید الهی گپ و گفت کوتاهی در این خصوص داشته ایم.

از آنجایی که سال ها جشنواره فیلم فجر در ماهیتی تخصصی و نهایتا با برپایی کارگاه ها و نشست های تخصصی در حوزه فیلم و سینما روزگار گذرانده، اضافه کردن بخشی به عنوان «فرهنگی» به این جشنواره در نگاه نخست شاید مبارک و میمون باشد. اما در نگاهی عمیق تر، علاوه بر برگزاری نشست هایی با عناوین فرهنگی، قرار است کارکرد اصلی این بخش چه باشد؟

برگزاری نشست های هم اندیشی چه بطور مستقل و چه همراه با یک رویداد به ویژه در عرصه فرهنگی و هنری همواره چند هدف را دنبال می کند که مهمترین و اصلی ترین آن تلاش برای استمرار فضای گفتگو و اندیشه ورزی در سطح جامعه است.

فقدان این موضوع در سال های اخیر به حدی اهمیت پیدا کرده که  به عنوان بزرگترین خلا جوامع انسانی برای رسیدن به مدنیت، توسعه و پیشرفت و در نهایت ایجاد تمدن های نوین تبدیل شده است. بگونه ای که اگر مردم سرزمینی در درون خود شیوه های گفتگو را تمرین نکنند قطعا در عرصه های جهانی نیز ناکام مانده و صاحب موفقیت و همراهی با دیگر ممالک نخواهند شد.

لذا تمرین برای برقراری ارتباط صحیح و دوسویه و گقتگوی آرام و منطقی و حتی چالشی در مسیر ارتقای ذهن و افزایش درک پدیده ها، موضوعات و اتفاقات  جاری از جمله اهداف تشکیل انواع هم اندیشی ها و نشست های جمعی پیرامون مباحث مختلف بحساب می آید.

از دیگر اهداف ثانوی نشست های چهلمین جشنواره فیلم فجر زمینه سازی برای توسعه مطالعات و ایجاد آشنایی مخاطبان و علاقمندان به مباحثگفتمانی و اندیشه ای نسبت به سینما به عنوان هنری فراگیر با انواع موضوعات راهبردی است. بطور طبیعی هر فردی که قصد ورود به دنیای حرفه ای هنر به خصوص سینما را داشته باشد جدا از تکنیک می بایست به لحاظ مضمونی و محتوایی از دانش و اشرافیتی در علوم انسانی نیز برخوردار باشد که جشنواره تلاش می کند در کنار تماشای فیلم این بستر را برای او فراهم کند.

ضمن اینکه نشست های تخصصی که بیشتر بر مباحث فرمیک سینما متمرکز است می توانند مانند کلاس درس و یک کارگاه آموزشی موجب آشنایی علاقمندان با موضوعات روز، رفع ابهامات و رشد فنی آنان شوند.

و در نهایت دیگر هدف و کارکرد نشست های جشنواره امسال به ویژه در بخش نکوداشت هنرمندان فقید و یا نمایش آثار گنجینه بر خلاف رویه های گذشته که تنها به نمایش و یا مراسم تقدیر خلاصه می شد، پرداخت نظری به مولفه های تکنیکی و محتوایی آثار این دسته از هنرمندان و فیلمسازان و ویژگی های مشخص و اثرگذار این افراد در پهنه سینمای کشور است که جلسات این بخش با نگاه به موضوعات میان رشته ای و برخی شاخص های حرفه ای توسط صاحبنظران و اساتید دانشگاه شکل خواهد گرفت.

برخی معتقداند که جشنواره فیلم فجر طی سالیان برگزاری آن، از وجه مردمی دهه 60 و 70 این سال ها بیشتر به جشنواره ای محفلی و دورهمی سینماگران و فرش قرمزی برای سلبریتی ها تبدیل شده و دیگر خبری از صف های طولانی از جنس مردم کمتر دیده می شود. اگر یکی از اهداف بخش فرهنگی جشنواره، بازگشت به وجه مردمی بودن جشنواره باشد، برای این امر، چه رویکردی مد نظرتان است؟

در اینکه جشنواره فیلم فجر طی این 40 دوره به تدریج و البته با رویکردهای گاه معیوب و غیرمردمی و خارج از اهداف اولیه خود حرکت کرده و بیشتر به گعده های محفلی و در مقاطعی جلسات شبه روشنفکری تبدیل شده و فاصله زیادی با آرمان های فرهنگی و عدالتخواهانه انقلاب اسلامی گرفته شکی نیست. اگرچه امیدواریم امسال گامی در جهت تغییر این نگاه برداریم و طی سالهای آتی شاهد رشد نسبی فرهنگی جامعه حداقل از طریق یکی از رویدادهای منتسب به انقلاب باشیم.

اما در پاسخ به پرسش جنابعالی باید عرض کنم هر برنامه فرهنگی در صورت ایده پردازی دقیق و اجرای هدفمند در خوشبینانه ترین حالت باز هم برای رسیدن به اهداف خود نیازمند زمان است. لذا تعمیم و ترویج اهداف یک برنامه فرهنگی آنهم در حوزه اندیشه در بین سطوح مختلف مردم در زمان خود به هیچ عنوان حس نخواهد شد.

بدون شک کار فرهنگی زمان بر است و در دراز مدت جواب خواهد داد. اما تجربه سال ها مشاهدات و زیست فعالیت های فرهنگی نشان می دهد که با برگزاری فلان تعداد نشست و همایش، نمی شود انتظار خروجی مناسبی درخصوص کارفرهنگی داشت. چه برنامه کوتاه مدت و یا بلند مدتی برای تاثیرات عملی کار فرهنگی در جشنواره مدنظرتان است؟

جشنواره بگونه ای برنامه ریزی کرده که نشست ها علاوه بر برگزاری فیزیکی در محل اصلی برگزاری جشنواره از طریق یک یا دو پلتفرم و اینترنت در اختیار همه علاقمندان در ایران و اقصی نقاط جهان هم قرار گیرد تا وجه مردمی آن نیز در شرایط کرونایی حفظ شود.

بنده معتقدم در صورت یاری رسانه ها بر اصالت بخشی به این هم اندیشی ها بجای گهگاه انتشار برخی اخبار بی اهمیت ازدنیای سینما به بهانه جشنواره فیلم فجر، ما قادر خواهیم بود این نشست ها را طی دوره های آتی از تهران به مراکز استان ها و حتی شهرهای کشور نیز انتقال دهیم و بستر بهره مندی همه علاقمندان مردمی به ویژه دانشجویان را برایشان فراهم کنیم.

ناگفته نماند که ستاد جشنواره بر اساس وظیفه ذاتی خود در تلاش برای پوشش مطلوب برنامه ها و پخش آنها از شبکه های تلویزیونی جهت استفاده مخاطبان در اقصی نقاط کشور از موضوعات مطروحه نیزهست.